sábado, 29 de abril de 2017

Órganos que impresionan (galego)

O corazón da tinta

Aínda que nos últimos anos aumentou notablemente o número de doantes, aínda seguen dándose moitos casos de mortes que poderían evitarse coa recepción a tempo dun órgano san.



As campañas de concienciación respecto diso non parecen ser suficientes, polo que os científicos aos poucos están a optar por investigar novas alternativas, como a rexeneración de órganos a partir de células nai e a aínda máis sorprendente impresión de órganos en 3D.

E é que estas impresoras chegaron pisando forte ás nosas vidas, xa que ofrecen un abanico de posibilidades incrible, fabricando desde pezas para todo tipo de maquinaria ata circuítos eléctricos, pasando mesmo por comida. Por tanto, non é nada desatinado pensar que poidan servir para elaborar órganos. De feito, xa se utilizaron para reproducir pezas pequenas do noso corpo, como os dentes, pero o futuro realmente está na impresión de órganos máis complexos; algo que, moi lonxe de ser un simple soño, hai tempo que se está convertendo en realidade.

O importante para fabricar calquera dispositivo con estas impresoras é elixir o material adecuado. Por iso, hai anos que os científicos decidiron utilizar células vivas como materia prima e comprobar se era posible obter así órganos funcionais. Así, aínda que aínda queda moito por andar, xa se lograron grandes avances.
Un dos primeiros grupos de investigadores que se penetrou no marabilloso mundo da impresión de órganos en 3D, foron uns estudantes da Universidade de Connecticut, que realizaron un pequeno ril artificial funcional. Aínda que aínda a día de hoxe non se implantou o seu uso nos hospitais, o prototipo era capaz de filtrar as toxinas do sangue, polo que despois de perfeccionar a técnica, podería solucionar a vida daquelas persoas que viven pendentes das máquinas de diálises e as listas de espera de transplantes.

Outro gran achado foi o levado a cabo recentemente por investigadores da Universidade de Northwestern, que lograron desenvolver ovarios funcionais grazas a unha impresora en 3D.  Para iso crearon a estada a base dun biogel obtido a partir do colágeno. Despois, enchérono con folículos ováricos (formacións esféricas nas que se atopan os óvulos), e voilá, conseguiron ovarios sans totalmente funcionais. De feito, tras ser implantados en femias de rato, estas puideron ovular, quedar embarazadas e dar a luz perfectamente.

Todo isto é só unha pequena mostra do que a impresión en 3D pode facer por nós. Hai quen se queixou do fácil que resulta fabricar armas grazas a elas, pero non esquezamos que, ademais de servir para a creación de obxectos capaces de quitar vidas, tamén teñen un gran potencial para salvalas. Todo depende do uso que se lles queira dar.

Órganos que impresionan (castellano)

El corazón de la tinta

Aunque en los últimos años ha aumentado notablemente el número de donantes, aún siguen dándose muchos casos de muertes que podrían haberse evitado con la recepción a tiempo de un órgano sano.



Las campañas de concienciación al respecto no parecen ser suficientes, por lo que los científicos poco a poco están optando por investigar nuevas alternativas, como la regeneración de órganos a partir de células madre y la aún más sorprendente impresión de órganos en 3D.
Y es que estas impresoras han llegado pisando fuerte a nuestras vidas, ya que ofrecen un abanico de posibilidades increíble, fabricando desde piezas para todo tipo de maquinaria hasta circuitos eléctricos, pasando incluso por comida. Por lo tanto, no es nada descabellado pensar que puedan servir para elaborar órganos. De hecho, ya se han utilizado para reproducir piezas pequeñas de nuestro cuerpo, como los dientes, pero el futuro realmente está en la impresión de órganos más complejos; algo que, muy lejos de ser un simple sueño, hace tiempo que se está convirtiendo en realidad.

Lo importante para fabricar cualquier artilugio con estas impresoras es elegir el material adecuado. Por eso, hace años que los científicos decidieron utilizar células vivas como materia prima y comprobar si era posible obtener así órganos funcionales. Así, aunque aún queda mucho por andar, ya se han logrado grandes avances.
Uno de los primeros grupos de investigadores que se adentró en el maravilloso mundo de la impresión de órganos en 3D, fueron unos estudiantes de la Universidad de Connecticut, que realizaron un pequeño riñón artificial funcional. Aunque aún a día de hoy no se ha implantado su uso en los hospitales, el prototipo era capaz de filtrar las toxinas de la sangre, por lo que después de perfeccionar la técnica, podría solucionar la vida de aquellas personas que viven pendientes de las máquinas de diálisis y las listas de espera de trasplantes.

Otro gran hallazgo ha sido el llevado a cabo recientemente por investigadores de la Universidad de Northwestern, que han logrado desarrollar ovarios funcionales gracias a una impresora en 3D.  Para ello crearon el andamio a base de un biogel obtenido a partir del colágeno. Después, lo rellenaron con folículos ováricos (formaciones esféricas en las que se encuentran los óvulos), y voilá, consiguieron ovarios sanos totalmente funcionales. De hecho, tras ser implantados en hembras de ratón, éstas pudieron ovular, quedarse embarazadas y dar a luz perfectamente.

Todo esto es sólo una pequeña muestra de lo que la impresión en 3D puede hacer por nosotros. Hay quien se ha quejado de lo fácil que resulta fabricar armas gracias a ellas, pero no olvidemos que, además de servir para la creación de objetos capaces de quitar vidas, también tienen un gran potencial para salvarlas. Todo depende del uso que se les quiera dar.

¡Revolución! O futuro en CRISPR/CAS9

Crispr-Cas9

As tesoiras do genóma

A innovadora técnica CRISPR de modificación do xenoma seguirá protagonizando titulares nos próximos anos, tanto polas posibilidades que ofrece como polas discusións bioéticas que suscita.














A tecnoloxía CRISPR/Cas9 é unha ferramenta molecular utilizada para ?editar? ou ?corrixir? o xenoma de calquera célula, incluíndo as células humanas. Sería análogo a unha tesoira molecular que pode cortar calquera molécula de ADN de maneira precisa e controlada. Esa capacidade permítelle modificar a secuencia, eliminando ou inserindo novo ADN.
En 1987 publicouse un artigo no cal se describía como algunhas bacterias defendíanse das infeccións víricas. Estas bacterias teñen unhas encimas que son capaces de distinguir entre o material xenético da bacteria e o do virus e, posteriormente, destrúen ao material xenético do virus.
Con todo, as bases deste mecanismo non se coñeceron ata que se mapearon os xenomas dalgunhas bacterias e outros microorganismos. Atopouse que unha zona determinada do xenoma de moitos microorganismos, sobre todo arqueas, estaba chea de repeticións palindrómicas (que se len igual ao dereito e ao revés) sen ningunha función aparente. Estas repeticións estaban separadas entre si mediante unhas secuencias denominadas ?espaciadores? que se parecían a outras de virus e plásmidos. Xusto diante desas repeticións e ?espaciadores? hai unha secuencia chamada ?líder? ás que se denominou CRISPR (?Repeticións Palindrómicas Curtas Agrupadas e Regularmente Interespaciadas?). Moi preto deste agrupamiento podíanse atopar uns xenes que codificaban para un tipo de nucleasas: os xenes cas.
Cando un virus ingresa na bacteria toma o control da maquinaria celular e para iso interactúa con distintos compoñentes celulares. Pero as bacterias que teñen este sistema de defensa dispoñen dun complexo formado por unha proteína Cas unida ao ARN producido a partir das secuencias CRISPR.
Ao interactuar con este complexo, o material génico do virus é inactivado e posteriormente degradado. Pero o sistema vai máis aló, xa que as proteínas Cas son capaces de tomar unha pequena parte do ADN viral, modificalo e integralo dentro do conxunto de secuencias CRISPR. Desa forma, se esa bacteria (ou a súa descendencia) atópase con ese mesmo virus, agora inactivará de forma moito máis eficiente ao material xenético viral. Trátase, por tanto, dun verdadeiro sistema inmune de bacterias.
Aínda que durante os anos subseguintes continuouse a investigación sobre este sistema, recentemente en 2012 deuse o paso crave para converter este achado biolóxico nunha ferramenta molecular útil no laboratorio. En agosto de 2012 un equipo de investigadores dirixido polas doutoras Emmanuelle Charpentier na Universidade de Umeå e Jennifer Doudna, na Universidade de California en Berkeley, publicou un artigo na revista Science no que se mostraba como converter esa maquinaria natural nunha ferramenta de edición ?programable?, que servía para cortar calquera cadea de ADN in vitro. É dicir, lograban programar o sistema para que se dirixise a unha posición específica dun ADN calquera (non só vírico) e cortáseo.
Desde unha perspectiva molecular podemos dicir que esta ferramenta poderase utilizar para regular a expresión génica, etiquetar sitios específicos do xenoma en células vivas, identificar e modificar funcións de xenes e corrixir xenes defectuosos. Tamén se está xa utilizando para crear modelos de animais para estudar enfermidades complexas como a esquizofrenia, para as que antes non existían modelos animais.
As posibilidades son practicamente inimaxinables. Coa tecnoloxía CRISPR/Cas9 inaugúrase unha nova era de enxeñería xenética na que se pode editar, corrixir ou alterar o xenoma de calquera célula de maneira precisa, fácil, rápida e barata. Cambiar o xenoma significa cambiar o esencial dun ser. Nun futuro relativamente próximo servirá para curar (mediante terapia génica) enfermidades cuxa causa xenética coñézase e que ata agora eran incurables, tales como a Síndrome de Down ou a anemia falciforme. Outra aplicación podería ser a reprogramación das nosas células para que corten o xenoma do VIH.
Con abstracción de consideracións éticas e sociais, esta técnica permitiría tamén modificar os xenomas de embrións humanos.

¡Revolución! El futuro en CRISPR/CAS9

Crispr-Cas9

Las tijeras del genóma

La innovadora técnica CRISPR de modificación del genoma seguirá protagonizando titulares en los próximos años, tanto por las posibilidades que ofrece como por las discusiones bioéticas que suscita.














La tecnología CRISPR/Cas9 es una herramienta molecular utilizada para “editar” o “corregir” el genoma de cualquier célula, incluyendo las células humanas. Sería análogo a una tijera molecular que puede cortar cualquier molécula de ADN de manera precisa y controlada. Esa capacidad le permite modificar la secuencia, eliminando o insertando nuevo ADN.

En 1987 se publicó un artículo en el cual se describía cómo algunas bacterias se defendían de las infecciones víricas. Estas bacterias tienen unas enzimas que son capaces de distinguir entre el material genético de la bacteria y el del virus y, posteriormente, destruyen al material genético del virus.

Sin embargo, las bases de este mecanismo no se conocieron hasta que se mapearon los genomas de algunas bacterias y otros microorganismos. Se encontró que una zona determinada del genoma de muchos microorganismos, sobre todo arqueas, estaba llena de repeticiones palindrómicas (que se leen igual al derecho y al revés) sin ninguna función aparente. Estas repeticiones estaban separadas entre sí mediante unas secuencias denominadas “espaciadores” que se parecían a otras de virus y plásmidos. Justo delante de esas repeticiones y “espaciadores” hay una secuencia llamada “líder” a las que se denominó CRISPR (“Repeticiones Palindrómicas Cortas Agrupadas y Regularmente Interespaciadas”). Muy cerca de este agrupamiento se podían encontrar unos genes que codificaban para un tipo de nucleasas: los genes cas.

Cuando un virus ingresa en la bacteria toma el control de la maquinaria celular y para ello interactúa con distintos componentes celulares. Pero las bacterias que tienen este sistema de defensa disponen de un complejo formado por una proteína Cas unida al ARN producido a partir de las secuencias CRISPR.

Al interactuar con este complejo, el material génico del virus es inactivado y posteriormente degradado. Pero el sistema va más allá, ya que las proteínas Cas son capaces de tomar una pequeña parte del ADN viral, modificarlo e integrarlo dentro del conjunto de secuencias CRISPR. De esa forma, si esa bacteria (o su descendencia) se encuentra con ese mismo virus, ahora inactivará de forma mucho más eficiente al material genético viral. Se trata, por lo tanto, de un verdadero sistema inmune de bacterias.

Si bien durante los años subsiguientes se continuó la investigación sobre este sistema, recién en 2012 se dio el paso clave para convertir este hallazgo biológico en una herramienta molecular útil en el laboratorio. En agosto de 2012 un equipo de investigadores dirigido por las doctoras Emmanuelle Charpentier en la Universidad de Umeå y Jennifer Doudna, en la Universidad de California en Berkeley, publicó un artículo en la revista Science en el que se mostraba cómo convertir esa maquinaria natural en una herramienta de edición “programable”, que servía para cortar cualquier cadena de ADN in vitro. Es decir, lograban programar el sistema para que se dirigiera a una posición específica de un ADN cualquiera (no solo vírico) y lo cortara.

Desde una perspectiva molecular podemos decir que esta herramienta se podrá utilizar para regular la expresión génica, etiquetar sitios específicos del genoma en células vivas, identificar y modificar funciones de genes y corregir genes defectuosos. También se está ya utilizando para crear modelos de animales para estudiar enfermedades complejas como la esquizofrenia, para las que antes no existían modelos animales.

Las posibilidades son prácticamente inimaginables. Con la tecnología CRISPR/Cas9 se inaugura una nueva era de ingeniería genética en la que se puede editar, corregir o alterar el genoma de cualquier célula de manera precisa, fácil, rápida y barata. Cambiar el genoma significa cambiar lo esencial de un ser. En un futuro relativamente cercano servirá para curar (mediante terapia génica) enfermedades cuya causa genética se conozca y que hasta ahora eran incurables, tales como el Síndrome de Down o la anemia falciforme. Otra aplicación podría ser la reprogramación de nuestras células para que corten el genoma del VIH.

Con abstracción de consideraciones éticas y sociales, esta técnica permitiría también modificar los genomas de embriones humanos.

Descubrimento dun novo planeta que podería albergar vida 28/4/2017

A NASA descubriu un planeta similar á Terra

O corpo celeste descuberto orbita a súa estrela á mesma distancia que a Terra respecto ao Sol.






Os científicos da NASA descubriron un planeta do tamaño da Terra, pero conxelado e probablemente máis frío que Plutón.
"Esta 'bóla de xeo' é o planeta de menor masa xamais atopado a través da técnica microlente gravitatoria", indicou Yossi Shvartzvald, físico e astrónomo do Laboratorio de Propulsión a reacción da NASA.
O planeta, bautizado como OGLE-2016-BLG-1195Lb, é demasiado frío para cumprir coas condicións necesarias para albergar vida, debido ao tamaño e a debilidade da estrela que lle marca a órbita.
Segundo explican os especialistas, un planeta tería que orbitar moito máis preto da súa pequena e débil estrela para recibir luz suficiente e así manter auga líquida na súa superficie. O corpo celeste descuberto orbita a súa estrela á mesma distancia que a Terra respecto ao Sol.
Para o novo estudo, os científicos da NASA utilizaron a microlente do telescopio espacial Spitzer, así como o chamado Korea Microlensing Telescope Network (Kmtnet), que consta de tres telescopios: un en Chile, un en Australia e outro, en Sudáfrica.

Descubrimiento de un nuevo planeta que podría albergar vida 28/4/2017

La NASA descubrió un planeta similar a la Tierra

El cuerpo celeste descubierto orbita su estrella a la misma distancia que la Tierra respecto al Sol.



Los científicos de la NASA han descubierto un planeta del tamaño de la Tierra, pero congelado y probablemente más frío que Plutón.
"Esta 'bola de hielo' es el planeta de menor masa jamás encontrado a través de la técnica microlente gravitatoria", indicó Yossi Shvartzvald, físico y astrónomo del Laboratorio de Propulsión a reacción de la NASA.
El planeta, bautizado como OGLE-2016-BLG-1195Lb, es demasiado frío para cumplir con las condiciones necesarias para albergar vida, debido al tamaño y la debilidad de la estrella que le marca la órbita.
Según explican los especialistas, un planeta tendría que orbitar mucho más cerca de su pequeña y débil estrella para recibir luz suficiente y así mantener agua líquida en su superficie. El cuerpo celeste descubierto orbita su estrella a la misma distancia que la Tierra respecto al Sol.
Para el nuevo estudio, los científicos de la NASA utilizaron la microlente del telescopio espacial Spitzer, así como el llamado Korea Microlensing Telescope Network (Kmtnet), que consta de tres telescopios: uno en Chile, uno en Australia y otro, en Sudáfrica.

Teoría de cordas en sete minutos

Tráigovos un vídeo que encontrei que informa a un nivel moi básico todo o referente á teoría de cordas. Un bo resume.


Teoría de cuerdas en siete minutos

Aquí os traigo un vídeo que encontré que informa a un nivel muy básico todo lo referente a la teoría de cuerdas. Un buen resumen.


sábado, 11 de febreiro de 2017

A música ocasiona o mesmo tipo de pracer que o sexo ou as drogas

Pracer asegurado
Segundo unha investigación, a música resulta pracenteira grazas aos opioides naturais que se xeran no cerebro ao escoitala, e que tamén se producen cando se come ou se ten sexo




Ás veces podemos escoitar una mesma canción decenas de veces seguidas sen cansarnos. Pechamos os ollos e gozamos da música coma se case se puidese tocar. Non importan os gustos persoais, a música é capaz de xerar profundas emocións e de proporcionar pracer. Moitos científicos recoñecen o seu valor universal, social e cultural, pero aínda non se sabe como xurdiu ou cales son todos os mecanismos biolóxicos esenciais para creala ou simplemente gozar dela. Tamén existe o enigma de cal puido ser a función que levou á música para converterse un fenómeno característico dos humanos ao longo da evolución.

No laboratorio de Percepción Musical, Cognición e Pericia da Universidade de McGill, en Montreal, Canadá, levan máis de dúas décadas traballando neste tipo de cuestións. Tal como concluíron nun artigo publicado este mércores en «Scientific Reports», o pracer musical é xerado polos mesmos mecanismos cerebrais que xeran a sensación de satisfacción relacionada co sexo, as drogas e a comida: o sistema cerebral dos opioides.

«Esta é a primeira demostración de que os propios opioides do cerebro están directamente relacionados co pracer musical», dixo o psicólogo Daniel Levitin, primeiro autor do estudo.

Outros investigadores xa sinalaron que un medicamento coñecido como naltroxeno, que bloquea algúns destes receptores de opioides, era capaz de atenuar as sensacións positivas e negativas provocadas por varias actividades. Nesta ocasión, o equipo de Levitin quería verificar que isto tamén ocorre ao escoitar música, para comprobar se os mecanismos cerebrais implicados son os mesmos ou non.

Nesta ocasión os científicos comprobaron que si, que o naltroxeno pode bloquear o pracer musical, polo que concluíron que «os opioides endógeneos (sustancias producidas no cerebro e que poden xerar pracer ou acougar a unha persoa) son críticos para experimentar emocións positivas ou negativas ao escoitar música».

Oír música sen pracer

Para pescudar o papel do sistema dos opioides na música, os investigadores usaron un medicamento capaz de «inutilizar» temporalmente os receptores opioides do cerebro, e que por iso bloquea a xeración de pracer (anhedonia). Ao fornecer este medicamento, chamado naltrexona, observaron que os participantes nos experimentos dicían sentir menos pracer ao escoitar a súa canción favorita, pero non a cantidade de pracer que sentían antes de escoitala (isto coñécese como anticipación).

«As anédcotas e as impresións foron fascinantes», dixo Levitin. Por exemplo, un deles dixo que unha das súas cancións favoritas «non parecía ser como adoitaba ser», e outro que «a súa canción soaba bonita, pero que non lle dicía nada».

De acordo ao predito por estudos anteriores, a dopamina tamén está tamén relacionada co pracer musical, tanto na anticipación como no pracer que sente no momento. Pero Levitin explica que «os receptores dos opioides teñen un papel crucial nas nosas respostas emocionais a escoitar música», aínda máis que a dopamina.

En todo caso, a base biolóxica do pracer musical segue escondendo moitos enigmas. Por exemplo, Levitin explicou que se sospeita que se nos fartamos dunha canción podería ser porque o sistema dos opioides habituouse a un estímulo, aínda que esta hipótese aínda non se verificou.

Cal é a función da música?

Segundo estes investigadores, o propósito destas investigacións é tratar de «entender mellor as rutas químicas asociadas co pracer musical, e así conseguir unha visión máis rica sobre a evolución biolóxica da música».

En definitiva, desde hai moito tempo, os científicos pregúntanse como puido xurdir un fenómeno como a música. «Non supón un claro beneficio para a supervivencia», lembrou o investigador, como si o teñen a comida e o sexo. E, aínda que comparte os mecanismos biolóxicos implicados nas drogas, os receptores dos opioides, a música «non nin ten as mesmas propiedades adictivas».









La música ocasiona el mismo tipo de placer que el sexo o las drogas

Placer asegurado
Según una investigación, la música resulta placentera gracias a los opioides naturales que se generan en el cerebro al escucharla, y que también se producen cuando se come o se tiene sexo



A veces podemos escuchar una misma canción decenas de veces seguidas sin cansarnos. Cerramos los ojos y disfrutamos de la música como si casi se pudiera tocar. No importan los gustos personales, la música es capaz de generar profundas emociones y de proporcionar placer. Muchos científicos reconocen su valor universal, social y cultural, pero aún no se sabe cómo surgió o cuáles son todos los mecanismos biológicos esenciales para crearla o simplemente disfrutar de ella. También existe el enigma de cuál pudo ser la función que llevó a la música a convertirse un fenómeno característico de los humanos a lo largo de la evolución.

En el laboratorio de Percepción Musical, Cognición y Pericia de la Universidad de McGill, en Montreal, Canadá, llevan más de dos décadas trabajando en este tipo de cuestiones. Tal como han concluido en un artículo publicado este miércoles en «Scientific Reports», el placer musical es generado por los mismos mecanismos cerebrales que generan la sensación de satisfacción relacionada con el sexo, las drogas y la comida: el sistema cerebral de los opioides.

«Esta es la primera demostración de que los propios opioides del cerebro están directamente relacionados con el placer musical», ha dicho el psicólogo Daniel Levitin, primer autor del estudio.


Otros investigadores ya señalaron que un medicamento conocido como naltroxeno, que bloquea algunos de estos receptores de opioides, era capaz de atenuar las sensaciones positivas y negativas provocadas por varias actividades. En esta ocasión, el equipo de Levitin quería verificar que esto también ocurre al escuchar música, para comprobar si los mecanismos cerebrales implicados son los mismos o no.

En esta ocasión los científicos han comprobado que sí, que el naltroxeno puede bloquear el placer musical, por lo que han concluido que «los opioides endógeneos (sustancias producidas en el cerebro y que pueden generar placer o calmar a una persona) son críticos para experimentar emociones positivas o negativas al escuchar música».

Oír música sin placer

Para averiguar el papel del sistema de los opioides en la música, los investigadores usaron un medicamento capaz de «inutilizar» temporalmente los receptores opioides del cerebro, y que por eso bloquea la generación de placer (anhedonia). Al suministrar este medicamento, llamado naltrexona, observaron que los participantes en los experimentos decían sentir menos placer al escuchar su canción favorita, pero no la cantidad de placer que sentían antes de escucharla (esto se conoce como anticipación).

«Las anédcotas y las impresiones fueron fascinantes», ha dicho Levitin. Por ejemplo, uno de ellos dijo que una de sus canciones favoritas «no parecía ser como solía ser», y otro que «su canción sonaba bonita, pero que no le decía nada».

De acuerdo a lo predicho por estudios anteriores, la dopamina también está también relacionada con el placer musical, tanto en la anticipación como en el placer que se siente en el momento. Pero Levitin explica que «los receptores de los opioides tienen un papel crucial en nuestras respuestas emocionales a escuchar música», aún más que la dopamina.

En todo caso, la base biológica del placer musical sigue escondiendo muchos enigmas. Por ejemplo, Levitin ha explicado que se sospecha que si nos hartamos de una canción podría ser porque el sistema de los opioides se hubiera habituado a un estímulo, aunque esta hipótesis aún no se ha verificado.

¿Cuál es la función de la música?

Según estos investigadores, el propósito de estas investigaciones es tratar de «entender mejor las rutas químicas asociadas con el placer musical, y así conseguir una visión más rica sobre la evolución biológica de la música».


En definitiva, desde hace mucho tiempo, los científicos se preguntan cómo pudo surgir un fenómeno como la música. «No supone un claro beneficio para la supervivencia», ha recordado el investigador, como sí lo tienen la comida y el sexo. Y, aunque comparte los mecanismos biológicos implicados en las drogas, los receptores de los opioides, la música «no ni tiene las mismas propiedades adictivas».










A formación da lúa explicada pola primeira bomba atómica

Explosión que produce coñecemento
A explosión foi tan brutal que derretiu a area e converteuse en vidro verde. Aí quitouse a vista dos elementos que se evaporizaron nas altas temperaturas, o que parece que ocorreu durante a formación do satélite.


Aquela detonación, de 20 quilotóns, sacudiu o deserto de Novo México o 16 de xullo de 1945 e certificou que a bomba atómica de plutonio funcionaba. Apenas dous meses despois, o 9 de agosto, unha bomba similar pulverizó a cidade de Nagasaki e a vida de decenas de millas de xaponeses.

A explosión iluminou as montañas durante uns segundos con cores moradas, verdes e brancos. O nube en forma de fungo alcanzou os 12 quilómetros de altura e a onda de choque. Na zona da explosión formouse un cráter de 3 metros de profundidade e 330 de ancho. Alí, a area do deserto quedou derretida e converteuse nun vidro de cor verde clara, ao que logo se coñeceu como trinita.
O cráter foi enchido, e hoxe en día alí só unha caída de radiación residual e un humilde monólito que lembra que a zona foi declarada como Monumento Histórico Nacional en 1975. Aínda así, os científicos da Institución de Oceanografía da Universidade de California San Diego (Estados Unidos ) No sector dos minerais de trinita que se atopan alí, as probas que explican como se formou a Lúa, fai 4.500 millóns de anos. As súas conclusións foron publicadas mércores na revista «Science Advances».

O equipo de James Day, o primeiro autor do estudo, analizou a composición da trinidad detectada en varios sitios próximos á explosión, nunha área comprendida entre os 30 e 250 metros de distancia ao epicentro. Con eles, trataron de reconstruír a formación de materiais radioactivos no momento da detonación, e para medir a presenza de certos elementos nos cristais.

Grazas ao ensaio nuclear Trinity, os científicos lograron converter unha mera hipótese en algo máis firme. Durante moito tempo suxeriuse que reaccións deste tipo ocorreron durante a formación da Lúa, por mor dun gran impacto. Crese que un planeta de tamaño similar a Marte, e ao que se coñece como Theia, estrelouse contra a Terra, fai uns 4.500 millóns de anos.

Aquel colosal impacto produciu unha destrución inimaxinable, pero tamén subiu a temperatura das rocas ata uns niveis polo menos similares aos provocados por Trinity. Por iso, o equipo de Day atopou similitudes entre a trinita e as rocas lunares: ambas son escasas en elementos volátiles e conteñen pouca auga. Esta similitude apoia a «teoría do gran impacto» sobre a formación da Lúa.


La formación de la luna explicada por la primera bomba atómica

Explosión que produce conocimiento
La explosión fue tan brutal que derritió la arena y se convirtió en vidrio verde. Ahí se había quitado la vista de los elementos que se han vaporizado en las altas temperaturas, lo que parece que ocurrió durante la formación del satélite.




Aquella detonación, de 20 kilotones, sacudió el desierto de Nuevo México el 16 de julio de 1945 y certificó que la bomba atómica de plutonio funcionaba. Apenas dos meses después, el 9 de agosto, una bomba similar pulverizó la ciudad de Nagasaki y la vida de decenas de millas de japoneses.


La explosión iluminó las montañas durante unos segundos con colores morados, verdes y blancos. El nube en forma de hongo alcanzó los 12 kilómetros de altura y la onda de choque. En la zona de la explosión se formó un cráter de 3 metros de profundidad y 330 de ancho. Allí, la arena del desierto quedó derretida y se convirtió en un vidrio de color verde claro, al que luego se conoció como trinita.

El cráter fue rellenado, y hoy en día allí sólo una caída de radiación residual y un humilde monolito que recuerda que la zona fue declarada como Monumento Histórico Nacional en 1975. Aún así, los científicos de la Institución de Oceanografía de la Universidad de California San Diego (Estados Unidos ) En el sector de los minerales de trinita que se encuentran allí, las pruebas que explican cómo se formó la Luna, hace 4.500 millones de años. Sus conclusiones fueron publicadas miércoles en la revista «Science Advances».

El equipo de James Day, el primer autor del estudio, analizó la composición de la trinidad detectada en varios sitios próximos a la explosión, en un área comprendida entre los 30 y 250 metros de distancia al epicentro. Con ellos, trataron de reconstruir la formación de materiales radiactivos en el momento de la detonación, y para medir la presencia de ciertos elementos en los cristales.

Gracias al ensayo nuclear Trinity, los científicos han logrado convertir una mera hipótesis en algo más firme. Durante mucho tiempo se ha sugerido que reacciones de este tipo ocurrieron durante la formación de la Luna, a causa de un gran impacto. Se cree que un planeta de tamaño similar a Marte, y al que se conoce como Theia, se estrelló contra la Tierra, hace unos 4.500 millones de años.

Aquel colosal impacto produjo una destrucción inimaginable, pero también subió la temperatura de las rocas hasta unos niveles por lo menos similares a los provocados por Trinity. Por eso, el equipo de Day ha encontrado similitudes entre la trinita y las rocas lunares: ambas son escasas en elementos volátiles y contienen poca agua. Esta similitud apoya la «teoría del gran impacto» sobre la formación de la Luna.



Drogas "intelixentes"

¿Son todas las drogas malas?
Aunque el solo hecho de oír la palabra droga pueda echar para atrás a alguien, quizás esto no tenga que ser tan malo, o sí?









Drogas "inteligentes"

¿Son todas as drogas malas?
Aínda que o solo feito de oír a palabra droga poda votar para atrás a alguien, quizais esto non teña que ser tan malo, ou sí?




Os chamados nootrópicos, tamén coñecidos como drogas intelixentes, estimulantes da memoria e potenciadores cognitivos, son fármacos, medicamentos, drogas, suplementos, nutracéuticos ou alimentos funcionais que elevan certas funcións mentais humanas (as funcións e as capacidades do cerebro) tales como a cognición, memoria, intelixencia, creatividade, motivación, atención e concentración.1 2 Inclúense sustancias vasodilatadoras periféricas, axentes vasoactivos, activadores cerebrais, activadores dos neurotransmisores, neuroprotectores, neuroregeneradores, neuropéptidos, hormonas e vitaminas. Na maioría dos casos o mecanismo de acción dos nootrópicos descoñécese. Crese que os nootrópicos funcionan ao alterar a dispoñibilidade de subministracións neuroquímicos no cerebro (neurotransmisores, encimas e hormonas), mediante a mellora ou activación do metabolismo cerebral, ou estimulando o crecemento neuronal (neurogénesis).

A eficacia das sustancias nootrópicas, na maioría dos casos, non se determinou de forma concluínte. Neste sentido os resultados clínicos son contraditorios. Como exemplo un estudo de metanálisis do 2002 que revisou a literatura científica dun dos nootrópicos máis estudados como o piracetam evidenciou eficacia clínica superior ao placebo para o tratamento da deterioración cognitiva, pero posteriormente no 2004 unha revisión Cochrane concluíu que non existía evidencia Para soportar o seu uso no tratamento das persoas con demencia ou deterioración cognitivo, matizando que as demostracións melloradas reducen un punto de impresión global pero sen efectos en medidas específicas da función cognitiva.

Non se sabe con seguridade cales son os efectos secundarios destas sustancias tan diariamente usadas por miles de estudantes, científicos, técnicos... Así que se estas lendo esta entrada que saibas que desestimo totalmente o seu uso, xa que as súas posibles consecuencias poden ser nefastas.


Grandes mulleres olvidadas pola ciencia

Os protagonistas secundarios
Desde sempre as mulleres foron ignoradas e os seus logros acalados polos dos homes. A ciencia aínda que é o recoñecido como ámbito intelectual e racional da humanidade non se librou (nin se libra) da inexplicable diferenciación sexista.

Imaxen de Rosalind Franklin, codescubridora da cadena do ADN.

Estes son algúns exemplos de mulleres que pasan desapercibido pola historia ou que menos non teñen todo o recoñecemento de que foron os seguintes:

Caroline Herschel (1750-1848)
Astrónoma alemá, esta brillante científica descubriu oito cometas, e foi coinventora do telescopio Herschel e con todo só adóitase falar do seu marido como descubridor de leste.

Rosalind Franklin (1920-1958)
Utilizando a técnica da fracción por raios X, obtivo a imaxe crave da estrutura do ADN, partindo dela, os seus compañeiros de traballo e Crick habiles publicaron un estudo en 1953, Rosalind non aparecía por ningún lado. En 1962 os dous recibiron o Nobel de Fisioloxía ou Medicamento polos seus descubrimentos. Un cancro acabara con Rosalind catro anos antes, con só 38 anos. De estar viva... Rosalinda figuraría como coautora do gran descubrimento?

Lise Meitner (1878-1968)
Xudía logrou escapar do Reich, descubriu a fisión nuclear, pero foi o seu colega, Otto Hahn quen se fixo co prezado galardón ocultando, tal e como estaba previsto, a contribución fundamental da súa compañeira de laboratorio no descubrimento.

Sofía Vasílievna Kovalévskaya (1881-1891)
Desde moi pequena demostrado nun gran talento para as matemáticas. As mulleres non teñen combustible para o acceso á universidade en Rusia, polo que tivo que emigrar. Contraeu un matrimonio de conveniencia cun estudante de paleontoloxía, Vladimir Kovalevski con quen saíu de Rusia en 1867. Estudou, con permisos especiais, e as universidades de Heilderberg e Berlín. En 1969 obtivo o seu doutoramento. En 1884 obtivo un posto de profesora por cinco anos na universidade de Estocolmo. Aínda que nunca obtivo unha cátedra en Rusia, si foi nomeada académica da Academia de Ciencias Rusa. Morreu mozo en 1891, pero deixou unha pegada importante na historia das matemáticas.

Ada Lovelace (1815-1852)
Única filla lexítima do poeta romántico máis famosa da literatura inglesa, Lord Byron, creou o que hoxe é unha linguaxe informática de programación. Nunca o asinou para que non fose censurado pola súa condición de muller. O Departamento de Defensa estadounidense deu o seu nome, ADA, un das súas linguaxes de programación.

Dian Fossey (1932-1985)
Pasou de ocuparse da educación dos nenos discapacitados mentais a cando nunha viaxe a África na que coñece ao antropólogo Louis Leakey, instalarse en Zaire. Dian contaba 35 anos. Tímida e de forte carácter iniciouse no estudo dos gorilas, poñendo en práctica moitos dos métodos que Jane Goodall utilizou no estudo de chimpancés. Un dos máis coñecidos consistía en outorgarlle nun nome propio ao gorila no momento preciso en que fose capaz de recoñecelo, para así diferencialo dos demais e poder consultalo con maior facilidade. Ademais, logrou achegarse aos animais grazas á súa intuición. Fervente loitadora contra a caza furtiva, foi salvajemente asasinada na súa vivenda de Karisoke, o 27 de decembro de 1985.


Jane Goodall (1934-)
En 1960 converteuse na primeira persoa en ser aceptada por un grupo de chimpancés. Revolucionou as ideas sobre os primates. En 1977 creou o Instituto que leva o seu nome, entidade conservacionista presente en cen países. Hoxe chegou aos 82 anos e vive entregada a unha causa que sabe cada vez máis urxente: salvar o planeta. Hai uns días recibiu o Premio Personalidade Ambiental do Ano de Ecovidrio.






Grandes mujeres olvidadas por la ciencia

Los protagonistas secundarios
Desde siempre las mujeres han sido ignoradas y sus logros acallados por los de los hombres. La ciencia aunque es el reconocido como ámbito intelectual y racional de la humanidad no se ha librado (ni se libra) de la inexplicable diferenciación sexista.


Imagen de Rosalind Franklin, codescubridora de la cadena del ADN.

Estos son algunos ejemplos de mujeres que pasan desapercibido por la historia o que menos no tienen todo el reconocimiento de que han sido los siguientes:

Caroline Herschel (1750-1848)
Astrónoma alemana, esta brillante científica descubrió ocho cometas, y fue coinventora del telescopio Herschel y sin embargo solo se suele hablar de su marido como descubridor de este.

Rosalind Franklin (1920-1958)
Utilizando la técnica de la fracción por rayos X, obtuvo la imagen clave de la estructura del ADN, partiendo de ella, sus compañeros de trabajo y Crick habiles publicaron un estudio en 1953, Rosalind no aparecía por ningún lado. En 1962 los dos recibieron el Nobel de Fisiología o Medicina por sus descubrimientos. Un cáncer había acabado con Rosalind cuatro años antes, con sólo 38 años. De haber estado viva ... ¿Rosalinda hubiese figurado como coautora del gran descubrimiento?

Lise Meitner (1878-1968)
Judía logró escapar del Reich, descubrió la fisión nuclear, pero fue su colega, Otto Hahn quien se hizo con el preciado galardón ocultando, tal y como estaba previsto, la contribución fundamental de su compañera de laboratorio en el descubrimiento.

Sofía Vasílievna Kovalévskaya (1881-1891)
Desde muy pequeña demostrado en un gran talento para las matemáticas. Las mujeres no tienen combustible para el acceso a la universidad en Rusia, por lo que tuvo que emigrar. Contrajo un matrimonio de conveniencia con un estudiante de paleontología, Vladimir Kovalevski con quien salió de Rusia en 1867. Estudió, con permisos especiales, y las universidades de Heilderberg y Berlín. En 1969 obtuvo su doctorado. En 1884 obtuvo un puesto de profesora por cinco años en la universidad de Estocolmo. Aunque nunca obtuvo una cátedra en Rusia, sí fue nombrada académica de la Academia de Ciencias Rusa. Murió joven en 1891, pero dejó una huella importante en la historia de las matemáticas.

Ada Lovelace (1815-1852)
Única hija legítima del poeta romántico más famosa de la literatura inglesa, Lord Byron, creó lo que hoy es un lenguaje informático de programación. Nunca lo firmó para que no fuera censurado por su condición de mujer. El Departamento de Defensa estadounidense dio su nombre, ADA, uno de sus lenguajes de programación.


Dian Fossey (1932-1985)
Pasó de ocuparse de la educación de los niños discapacitados mentales a cuando en un viaje a África en el que conoce al antropólogo Louis Leakey, instalarse en Zaire. Dian contaba 35 años. Tímida y de fuerte carácter se inició en el estudio de los gorilas, poniendo en práctica muchos de los métodos que Jane Goodall utilizó en el estudio de chimpancés. Uno de los más conocidos consistía en otorgarle en un nombre propio al gorila en el momento preciso en que fuera capaz de reconocerlo, para así diferenciarlo de los demás y poder consultarlo con mayor facilidad. Además, logró acercarse a los animales gracias a su intuición. Ferviente luchadora contra la caza furtiva, fue salvajemente asesinada en su vivienda de Karisoke, el 27 de diciembre de 1985.



Jane Goodall (1934-)
En 1960 se convirtió en la primera persona en ser aceptada por un grupo de chimpancés. Revolucionó las ideas sobre los primates. En 1977 creó el Instituto que lleva su nombre, entidad conservacionista presente en cien países. Hoy ha llegado a los 82 años y vive entregada a una causa que sabe cada vez más urgente: salvar el planeta. Hace unos días recibió el Premio Personalidad Ambiental del Año de Ecovidrio.